Edrych yn ôl ar ddydd Gwener yr Eisteddfod

Dyma Geraint o Landdeiniolen yn mwynhau peint yn yr haul. Pawb yn dechrau ymlacio wedi wythnos brysur!

Llŷr Gwyn Lewis yw enillydd y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion 2022.

Ceisiodd 14 o bobl am y wobr eleni - y nifer fwyaf ers dros 30 mlynedd.

Daeth Llŷr, sy'n wreiddiol o Gaernarfon, yn ail am Gadair y Genedlaethol yn 2017 ac yn drydydd yn 2018.

Ond daeth i'r brig eleni mewn cystadleuaeth a oedd, yn ôl y beirniaid, yn "ardderchog".

O ran yr awdl fuddugol, dywedodd Mr Reynolds mai casgliad o gerddi a geir am hanes teulu yn treulio Gŵyl y Banc ar draeth Llangrannog.

"Ceir yma fôr o emosiynau o ddicter i dynerwch, o sinigiaeth i anwyldeb, ac mae'n hollol barod i chwerthin ar ben ei ymdrechion ei hunan," dywedodd.

"Ac o dan y cwbl mae yna ymwybyddiaeth o pa mor ddi-rym yw dyn, fel y Caniwt gwreiddiol, i atal y llanw tragwyddol.

"Yn bersonol rwyf i yn ei roi ar y blaen oherwydd ei ddawn delynegol ac hefyd am iddo yn anad neb fynd i'r afael â'r testun gosodedig.

"Mae Emyr Lewis hefyd yn ei roi ar y blaen, o drwch blewyn, ac rwy'n dyfynnu 'am ei gynildeb, treiddgarwch ac anwyldeb agos atoch ac am adrodd profiad cymhleth a digri' bod yn rhiant o Gymro ar draeth Llangrannog'.

"Felly, o ddwy bleidlais i un, mewn cystadleuaeth ardderchog, caderier Cnwt Gwirion."

Darllenwch y stori'n llawn yma.

Mae Idris Reynolds, ar ran ei gyd-feirniaid, wedi cadarnhau y byddent yn "hapus i wobrwyo" tua pump o ymgeiswyr cystadleuaeth y Gadair.

Edrychwn ymlaen felly at weld pwy fydd yn sefyll.

Cliciwch yma i wylio'r cyfan.

A fydd 'na deilyngdod heddiw? Os felly, ai Cardi fydd yn sefyll?

Mae sawl un o Geredigion neu sydd wedi ymgartrefu yno wedi ennill y Gadair dros y blynyddoedd. Dyma flas...

2021 – Eisteddfod AmGen – Gwenallt Llwyd Ifan, Tal-y-bont

2015 – Maldwyn a’r Gororau – Hywel Griffiths, Aberystwyth

2014 – Sir Gâr – Ceri Wyn Jones, Aberteifi

2012 – Bro Morgannwg – Dylan Iorwerth, Llanwnnen

2004 – Casnewydd a’r cylch – Huw Meirion Edwards, Llandre

1999 – Ynys Môn – Gwenallt Llwyd Ifan, Tal-y-bont

1997 – Meirion a’r Cyffiniau – Ceri Wyn Jones, Aberteifi

1994 – Nedd a’r cyffiniau – Emyr Lewis

1992 – Ceredigion (Aberystwyth) – Idris Reynolds, Brynhoffnant

1989 – Dyffryn Conwy – Idris Reynolds, Brynhoffnant

1980 – Dyffryn Lliw – Donald Evans, Talgarreg

1977 – Wrecsam a’r cylch – Donald Evans, Talgarreg

1966 – Aberafan a’r cylch – Dic Jones, Blaenannerch

1959 – Caernarfon a Dosbarth Gwyrfai – T Llew Jones, Coed-y-bryn

1958 – Glyn Ebwy a’r cylch – T Llew Jones, Coed-y-bryn

1955 – Pwllheli a’r cylch – G Ceri Jones, Rhydlewis

Yn gyn-athro gwaith coed yn Ysgol Gyfun Penweddig, Aberystwyth, dywedodd Rees Thomas: "Cefais fy ysbrydoli gan batrymau llif yr Afon Teifi wrth iddi ymdroelli o fryniau Elenydd drwy'r sir ac i'r môr ger Aberteifi.

"Yn ogystal â chreu Cadair sy'n cymryd ei lle ar lwyfan ein Prifwyl, ro'n i hefyd yn awyddus i greu dodrefnyn sy'n addas ar gyfer y cartref."

Os y bydd teilyngdod, bydd y Gadair eleni yn cael ei rhoi am awdl neu gasgliad o gerddi mewn cynghanedd gyflawn ar y teitl Traeth.

Mae wedi ei chynllunio gan Rees Thomas o Bow Street.

Mae'r Cadeirio ar fin dechrau. A fydd teilyngdod?

Cliciwch yma i wylio'r cyfan.

Mae wedi bod yn wythnos o aduno ar y Maes. Ym Mhabell Cymdeithasau 1, fe wnaeth cyn-ddisgyblion, staff a chyfeillion Ysgol Uwchradd Tregaron gwrdd ddydd Gwener. Y siaradwr gwadd oedd y cyn-ddisgybl Lyn Ebenezer.

Roedd 'na ddigon o hwyl yn y Tŷ Gwerin wrth i Bois y Gilfach a Dewi Pws berfformio deunydd ysgafn Jacob Davies.

Os y gwrandewch chi'n astud ar y clip fideo, gallwch chi glywed Gemma Collins yn ymarfer ei Chymraeg!

Wel, roedd y sibrydion yn wir.

Mae Gemma Collins, sydd fwyaf adnabyddus fel un o sêr y gyfres realiti The Only Way is Essex ar faes yr Eisteddfod yn Nhregaron.

Ond mae'n debyg fod yr Ymryson a'r Cadeirio'n fwy o atyniad i'r holl Eisteddfodwr sy'n dal i giwio tu ôl iddi!

Mae'r lle dan ei sang wrth i Ymryson y Beirdd barhau a'r Cadeirio i ddigwydd cyn hir hefyd.

Ond mae'n edrych fel petai'r drysau yn y cefn - yn wir - wedi eu cau!

Mae fersiwn Gymraeg o gyfrol sy’n trafod effaith Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) ers 2015 gan Jane Davidson yn cael ei lansio.

Mae’r dorf yn mwynhau clywed am yr adrannau newydd wrth eistedd ar y byrnau gwair.

Dosbarth Meistr Creadigol gyda'r artist Gareth Owen yn y Lle Celf heddiw

Criw Stwnsh yn denu pêl-droedwyr ifanc.

Bu Lleucu Non yn brysur yn y cwt cyfieithu - ac wedi cael pobl o Scandinafia, Llydaw, Ffrainc, Lloegr ac America yn galw draw.

Am yr eildro mewn awr, mae Mark Drakeford wedi denu torf fawr i ddigwyddiad ar y Maes. Cymaint felly, fel bod dim lle ym Mhabell Cymdeithasau 1 ar gyfer pawb, ac felly mae dwsinau’n gorfod gwrando o’r tu allan.

Y cwestiwn tro yma yw pam fod y Blaid Lafur yng Nghymru wedi bod mor llwyddiannus yn etholiadol dros y blynyddoedd, gydag A.S Cwm Cynon, Beth Winter a’r Athro Richard Wyn Jones ar y panel.